شاید هیچ حسی به بدی حس خارش پوست نباشد. حتی زمانی که به خارش بدن فکر می‌کنید بدن شما دچار خارش می‌شود! خارش پوستی بعضی از زنان در بارداری بیشتر می‌شود. خارش می‌تواند در تمام بدن وجود داشته باشد یا اینکه به بعضی از نقاط مثل پاها محدود شود.
معمولا خارش پا در بارداری موضوعی عادی است و مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. اما اگر خارش زیادی در ناحیه پا احساس می‌کنید باید به پزشک مراجعه نمایید تا مطمئن شوید عامل آن بیماری به نام کلستاز (cholestasis) بارداری نباشد.
در ادامه نگاهی دقیق‌تر می‌اندازیم به اینکه علت خارش پا در بارداری چیست، چه زمانی باید برای درمان آن دارو مصرف نماییم و چگونه می‌توانیم به بهبود آن کمک کنیم.
علت خارش پا در بارداری چیست؟
چند علت برای خارش پا در بارداری وجود دارد: هورمون‌های بارداری، افزایش تعریق و بیماری‌های پوستی مثل پسوریازیس. خوشبختانه اینها بیماری‌های شدیدی نیستند و با درمان‌های خانگی یا مصرف دارو قابل درمان هستند.
گاهی علت اصلی خارش پا در بارداری بیماری کلستاز است. وقتی که در بارداری دچار این بیماری می‌شوید هورمون‌ها عملکرد کبد را مختل می‌کنند. در اثر این اتفاق صفرا در کبد و جریان خون تجمع کرده که نتیجه آن خارش شدید دست‌ها و پاها است.
همانطور که گفته شد نوسان هورمون‌ها در بارداری عامل اصلی خارش پا است. تغییرات هورمونی به انتهای اعصاب اثر گذاشته و آنها را حساس‌تر می‌کند که سبب احساس خارش می‌شود.
به خصوص زنان بارداری که به فیبرومیالژیا یا سایر بیماری‌هایی که به اعصاب مربوط است (fibromyalgia) حساسیت پوست و خارش بدن آنها در بارداری بیشتر است.
بارداری همچنین باعث کشیده شدن پوست می‌شود که نتیجه آن کم شدن آب پوست و رطوبت آن است. فرد حس می‌کند سطح پوست پا صاف شده است. پوست صافتر خشک‌تر شده و بیشتر عرق می‌کند و دچار خارش می‌شود.
بیماری پسوریازیس که بیماری خود ایمنی پوستی است باعث قرمزی و خارش یا فلس‌های خاکستری روی پوست می‌شود. خوشبختانه معمولا پسوریازیس بر بارداری تاثیری ندارد و حتی گاهی در بارداری بهتر می‌شود. اما مواردی هم (حدود 10 درصد) این بیماری در بارداری تشدید می‌شود.
عارضه پوستی دیگری که ممکن است در بارداری نمایان شود پاپول و پلاک‌های کهیری خارش‌دار (PUPPP) است. این بیماری برای جنین مضر و خطرناک نیست اما باعث ناراحتی فرد باردار می‌شود. تظاهر بیماری به صورت جوش روی شکم است که گاهی به ران‌ها، بازوها و باسن سرایت می‌کند.
اگر PUPPP به پاها سرایت کند و باعث خارش مستمر پوست می‌شود. معمولا روی پا منتشر نمی‌شود ولی بهر حال امکان ان وجود دارد.
کلستاز چیست؟
کلستاز که گاهی کلستاز درون کبدی بارداری نامیده می‌شود یک بیماری کبد است که بر حدود 0.2 درصد خانم‌های باردار اثر می‌کند. این بیماری یکی از عوامل خارش بدن در بارداری است به خصوص اگر خارش در پاها و دست حس شود.
کلستاز نتیجه کاهش ناتوانی کبد برای فراوری مایع گوارشی صفرا است که توسط کبد تولید می‌شود.
گاهی کلستاز در انتهای بارداری نمایان می‌شود که در سرتاسر بدن یا نواحی خاص قابل مشاهده است. اگر خارش محدود به نواحی خاصی از بدن باشد، دست‌ها و پاها شایع‌ترین نواحی هستند. شدت خارش نوسان داشته و معمولا در شب‌ها بیشتر می‌شود و فرد را دچار بی خوابی می‌کند. کلستاز جوش پوستی ندارد اما باعث خارش می‌شود.
آیا بیماری کلستاز برای جنین خطرناک است؟
بله بیماری کلستاز برای جنین خطرناک است و حتما باید درمان شود. اگر خارش پوست بدنتان در بارداری طولانی شده حتما باید به پزشک اطلاع دهید.
مهمترین علائم کلستاز چیست؟
مهترین علائم این بماری خارش دست‌ها و پاها است. گاهی هم علائم دیگری مثل تهوع، خستگی، کم شدن اشتها، تیره شدن ادرار و درد بالای شکم وجود دارد. چشم‌ها و پوست نیز حالت بیماری زردی پیدا می‌کند.
متاسفانه مساله اصلی کلستاز علائم آزاردهنده آن نیست. کلستاز یک بیماری جدی است که اگر درمان نشود باعث آسیب به جنین می‌شود. این بیماری سبب زایمان زودرس، زجر جنین، مسائل تنفسی نوزاد و تولد جنین مرده می‌گردد. به همین علت است که هر گونه احساس خارش پوستی در بارداری باید جدی گرفته شود. به خاطر داشته باشید که شدت خارش نشان دهئده شدت کلستاز نیست.
راه تشخیص بیماری کلستاز چیست؟
تشخیص بیماری کلستاز از طریق آزمایش خون و معاینه در مطب انجام می‌شود. اگر درمان دارویی موثر نباشد گزینه بعدی که پزشک مطرح می‌کند زایمان است.
راه‌های تسکین خارش پوستی در بارداری
اگر کلستاز عامل خارش پوست نباشد درمان‌های خانگی و یا داروهای بدون نسخه معمولی (البته با مجوز پزشک) موثر است.
قرار گرفتن در آب گرم یا خنک، کمپرس سرد و تعویض مداوم جوراب‌ها خیلی موثر است. از آنجا که خشکی پوست باعث خارش می‌شود استفاده از کرم‌های مرطوب کننده ضد خارش هم مفید است.
اگر تشخیص بیماری کلستاز باشد رفع عامل نهفته ایجاد خارش ایجاد خارش باعث بهبود وضعیت شما می‌شود. تجویز پزشک در این حالت احتمالا داروی اورسودوکسی کولیک اسید (ursodeoxycholic acid) است.
تا زمانی که دارو اثر بکند می‌توانید با حمام گرم (نه داغ)، مرطوب کننده‌ها و آنتی هیستامین‌هایی که پزشک معرفی می‌کند علائم بیماری را کاهش دهید. یادآوری می‌شود که هر نوع دارویی در بارداری حتی داروهای بدون نسخه باید با تایید پزشک مصرف شود.
بیشتر بدانید:
ثبت ديدگاه