تا حالا بعضی از وقایع زندگی کودک مثل لبخند زدن، چرخیدن و نشستن انجام شده است. یکی دیگر از مهمترین رخدادهای زندگی کودک در سال اول زندگی، دندان در آوردن است. با توجه به آنکه درد دندان هم کودک هم برای والدین خیلی ناراحت کننده است رشد و سلامت دندانهای او باید به دقت بررسی شود.
وقتی که اولین جوانههای دندان کودک بیرون میزند زمان مسواک زدن فرا میرسد! بعد از انتخاب مسواک مناسب، نوبت به خمیر دندان میرسد. در بازار، خمیردندانهای حاوی فلوراید و بدون فلوراید در مارکهای مختلف وجود دارد. در ادامه مطلب فلوراید و مزایا و معایب آن تشریح شده است.
فلوراید چیست؟
فلوراید یک ماده طبیعی ضد پوسیدگی دندان است که در آب وجود دارد. این ماده به خمیر دندان اضافه میشود تا جلوی پوسیدگی دندان را بگیرد. فلوارید سبب استحکام مینای دندان شده و در برابر باکتریهایی که باعث پوسیدگی دندان میشود مقاومت ایجاد میکند. وقتی که فلوراید با مسواک زدن روزانه همراه شود میتواند باکتریهای دندان را دور کند.
آیا خمیر دندان حاوی فلوراید برای کودک مناسب است؟
اگر دندان کودک قابل مشاهده بوده یا کودک یک سالش تمام شده است (هر کدام که زودتر برسد) خمیر دندان حاوی فلوراید برای کودک مضر نیست. در همین زمان است که باید اولین ملاقات کودک با دندانپزشک را انجام دهید. متخصصان توصیه میکنند مراجعه به دندانپزشک 6 ماه بعد از رویش اولین دندان یا در تولد یک سالگی انجام شود.
شاید در وهله اول مراجعه به دندانپزشک در یک سالگی کودک کمی عجیب به نظر برسد چون او هنوز خیلی کوچک است. اما با توجه به آنکه درکی از ترس نسبت به دندانپزشک ندارد در صورت لزوم مداوای دندانش خیلی راحتتر انجام میشود.
استفاده از فلوراید از دو جنبه مفید است: فلوراید از دندانهای موجود کودک و دندانهایی که در حال رشد هستند محافظت میکند. بهتر است میزان فلوراید موجود در آب را چک کنید تا مشخص شود خمیردندان با فلوراید یا بی فلوراید برای شما مناسبتر است. آب مناطق کوهستانی نسبت به سایر مناطق فلوراید بیشتری دارد. میتوانید از یک وسیله تست خانگی برای تعیین میزان فلوراید آب استفاده کنید.
به خاطر داشته باشید که هر کودکی با دیگری متفاوت است. پس هر سوالی که در مورد مسواک زدن کودک دارید از پزشک بپرسید.
فواید خمیردندان دارای فلوراید برای کودک
خمیر دندان دارای فلوراید چندین فایده دارد:
کودکان در معرض پوسیدگی دندان قرار دارند
مینای دندان کودکان به اندازه مینای دندان بزرگسالان استحکام نداشته و آنها بیشتر در معرض پوسیدگی دندان قرار دارند. فلوارید کمک میکند باکتریهایی که باعث پوسیدگی دندان میشوند را نابود میکند. علاوه بر آن لازم است مسواک زدن به صورت منظم انجام شده و برای کودکان حدود 3 سال به بالا از نخ دندان استفاده شود.
جلوگیری از پوسیدگی دندان ناشی از شیرخشک
کودکان نباید همراه با غذا یا نوشیدنی مثل شیر در رختخواب قرار بگیرند تا باعث پوسیدگی دندان آنها نشود. اسیدهای طبیعی غذاهایی که میخوریم روی دندان اثر میکنند.
همانطور که میدانید شیردهی شبانه نوزادان ضروری است اما کودکانی که شبها از شیر مادر یا شیرخشک تغذیه میکنند در خطر پوسیدگی دندان قرار دارند. بنابراین لازم است با مشورت با پزشک در زمان مناسب شیردهی شبانه را حذف کنید.
یادگیری عادتهای مناسب
مراقب منظم از دندان، شامل مسواک زدن با خمیر دندان دارای فلوراید و مراجعه منظم به دندانپزشک باعث جلوگیری یا کم شدن پوسیدگی دندان کودک میشود. دندانپزشک میتواند نحوه صحیح مسواک زدن، مراقبت دندان و انتخابهای غذایی مناسب را به شما آموزش دهد تا بهتر بتوانید از دندانهای کودک مراقبت نمایید.
نکات مهم
به میزان کم خمیردندان روی مسواک بزنید
میزان کم خمیر دندان برای کودک کافی است چون کودکان تا قبل از 3 سالگی نمیدانند باید خمیردندان را بعد از مسواک زدن تف کنند. بهتر است در هنگام مسواک زدن کودک پیش بند داشته باشد.
میزان زیاد خمیر دندان مضر است
چند خطر در مورد استفاده از فلوراید وجود دارد. استفاده زیاد از آن باعث ناراحتی معده، اسهال و فلوروزیس (fluorosis) میشود.
فلوروزیس نقطههای سفید روی دندان است. این بیماری معمولا مخفیف بوده و دائمی نیست. فلوروزیس خیلی شدید نادر است اما میتواند باعث آسیب دائم به مینای دندان بشود. اگر کودک فلوراید زیاد استفاده کرده مثلا اگر یک تیوب خمیر دندان را خورده حتما به پزشک مراجعه کنید تا احتمال مسمومیت او بررسی شود.
زایلیتول به عنوان جایگزین فلوراید
ممکن است در مورد زایلیتول چیزهایی شنیده باشید. این ماده الکلی طبیعی است که در بیشتر میوهها و سبزیجات وجود دارد. مکانیزم اثر این ماده با فلوراید متفاوت است و به عنوان جایگزین فلوراید مطرح است اما هنوز به اندازه کافی مورد مطالعه قرار نگرفته است.
به تدریج زایلیتول در جال جایگزین شدن با فلوراید است اما اگر فلوراید به اندازه مناسب استفاده شود ضرر چندانی ندارد.
هنوز مطالعات کافی در مورد اثربخشی زایلیتول به عنوان یک ماده ضد پوسیدگی دندان انجام نشده است. به خاطر داشته باشید که برای کودکانی که زیاد شیرینی و شکلات میخورند، رژیم غذایی آنها اسیدی است، یا سابقه پوسیدگی دندان دارند هنوز هم گزینه اول فلوراید است.
چه زمان و چگونه خمیر دندان حاوی فلوراید را شروع کنیم؟
بعد از رویش اولین دندان کودک مسواک زدن صبح و شب لازم است. به محض آنکه دندان کودک در میآید احتمال پوسیدگی آن وجود دارد. ممکن است کودک در حتی در 1 تا 2 سالگی دچار پوسیدگی دندان شود. همانطور که میدانید کشیدن یا پر کردن دندانهای کودک اصلا کار آسانی نیست!
میزان مناسب خمیر دندان برای کودک چقدر است؟
از زمان رویش دندان تا زمانی که کودک میتواند آب دهان خود را تف کند، خمیر دندان باید به اندازه یک برنج و بعد از آن باید به اندازه یک نخود باشد.
انتخاب خمیر دندان مناسب
انتخاب خمیر دندان مناسب کودک مشکل است چون بیشتر خمیردندانهای کودک بدون فلوراید هستند. اگر به میزان خیلی کم خمیردندان روی مسواک بزنید خطری ندارد. خمیردندان نباید مواد اضافی مثل مواد سفید کننده یا کربن (Charcoal) داشته باشد. خمیردندان خوردنی هم برای کودک توصیه نمیشود.
بیشتر بدانید:
مسواکزدن کودک و ایجاد علاقمندی
من فکر میکردم خمیر دندون معمولی خوبه از هموناول از این خمیردندون برای بچه استفاده کردم.