در خصوص شروع غذای جامد و کمکی به کودک، تصورات نادرست زیادی وجود دارد. اما همه چیزهایی که از قدیم در این مورد گفته شده، نادرست نیست. در این مطلب سعی داریم باورهای درست و نادرست در مورد معرفی غذای جامد به کودک را مشخص نماییم.
شروع معرفی غذای جامد 4 تا 6 ماهگی است
درست. اغلب متخصصان تغذیه بر این باور هستند که بهترین زمان برای شروع غذای جامد بین 4 تا 6 ماهگی است. در عین حال مهم است که کودک آماده دریافت غذای جامد باشد. او باید به خوبی بتواند سر خود را بالا نگهدارد، با کمی کمک بنشیند، فاصله بین وعده‌های غذایی او کم شده باشد و زمانی که سیر می‌شود بتواند با علائمی مثل برگرداندن سر آن را نشان دهد.
قبل از یک سالگی فقط برای تنوع و سرگرمی غذای جامد داده می‌شود
نادرست. شروع غذای جامد در حدود 6 ماهگی به افزایش توانایی‌های کودک در غذا خوردن کمک کرده و باعث می‌شود مواد غذایی لازم برای رشد در بدن او جذب شود.
اولین غذای جامد کودک باید سرلاک (سرآل) باشد
نادرست. مهم است که انواع خوراکی‌ها شامل سبزیجات، میوه‌ها و گوشت‌ها در سبد غذایی کودک موجود باشد تا بدن او به انواع غذاها عادت کند. در حالی که بعضی از غذاها باعث خشکی مزاج (یبوست) می‌شوند برخی دیگر ملین هستند. بهتر است ترکیب متعادلی از این خوراکی‌ها در غذای کودک استفاده شود.
بهتر است کودک از غذاهای غیر پاستوریزه تغذیه نماید
نادرست. این برداشت کاملا غلط است. مصرف لبنیات غیر پاستوریزه هم برای زنان باردار و هم برای کودکان خطر دارد. پاستوریزه‌کردن غذاها برخی از باکتری‌های مضر که حتی گاهی خطر جانی دارند را از بین می‌برد.
میزان مصرف سرلاک برنج باید محدود شود
درست. آرسنیک موجود در برخی از انواع دانه‌های برنج و برخی سرلاک‌ها زیاد است. ضمن اینکه جذب آرسنیک در کودکان بیشتر از والدین است. والدین باید علاوه بر سرلاک برنج، از انواع دیگر مثل سرلاک‌های غنی از آهن در برنامه غذایی کودک استفاده نمایند.
گوشت به عنوان اولین غذای جامد، غذای مناسبی است
درست. آهن و زینک (روی) برای تمامی نوزادان کامل ضروری هستند. اکثر نوزادان وقتی که به دنیا می‌آیند به میزان کافی آهن در بدن آنها وجود دارد اما بعد از گذشت حدود 4 تا 6 ماه میزان آهن موجود در بدن آنها کم می‌شود. این موضوع به خصوص در مورد کودکانی که صرفا از شیر مادر تغذیه می‌کنند حادتر است زیرا میزان آهن موجود در شیر مادر کم است. بنابراین گوشت پوره شده یا سرلاک‌های دارای آهن برای این کودکان بسیار مهم هستند.
زینک (روی) در خونسازی و تولید پروتئین نقش دارد. بعد از 6 ماهگی کودک، شیر مادر نمی‌تواند تمامی روی مورد نیاز بدن او را تامین نماید و بدن کودک به منابع دیگری مثل گوشت نیاز دارد.
تا 1 سالگی نباید به کودک خوراکی‌های آلرژی‌زا داد
نادرست. قوانین شروع غذاهای حساسیت‌زا به کودک در حال تغییر است. در گذشته، مادران از دادن غذاهای خیلی آلرژی‌زا مثل شیر، تخم مرغ، گندم، ماهی، بادام زمینی و غیره تا 1 سالگی و حتی گاهی تا 3 سالگی منع می‌شدند! مطالعات نشان می‌دهد شروع دیرتر غذای حساسیت‌زا باعث کاهش ریسک آلرژی در کودک نمی‌شود. به همین منظور، برای بچه‌ای که در زمینه آلرژی به غذا پر خطر محسوب نمی‌شود بهتر است از 4 ماهگی تا 12 ماهگی خوراکی‌های بالا استفاده گردد.
بهتر است غذاها را دانه دانه به غذای کودک اضافه کنید تا در صورت داشتن حساسیت مشخص شود. اما اگر برادر، خواهر یا والدین کودک به خوراکی‌ها حساسیت داشته‌اند، کودک اگزمای متوسط تا قوی داشته، یا اینکه به خوراکی‌های قبلی حساسیت نشان داده، حتما با پزشک کودکان یا متخصص تغذیه کودک در این زمینه مشورت نمایید.
اگر قبل از خواب به بچه غذا داده شود خواب او طولانی‌تر می‌شود
نادرست. شواهدی وجود ندارد که نشان دهد اگر قبل از خواب به بچه بیشتر غذا داده شود خواب او بیشتر خواهد شد. اما بهتر است غذاهای جدید، صبح‌ها یک ساعت قبل یا بعد از شیر مادر یا شیر خشک به کودک داده شود زیرا در آن زمان کودک هشیار است و تمایل زیادی به خوردن غذا از خود نشان می‌دهد.
قبل از یک سالگی نباید به کودک ماست داده شود
نادرست. البته این موضوع کمی گیج کننده است. گاهی توصیه می‌شود قبل از یک سالگی به بچه شیر گاو داده نشود زیرا مواد غذایی لازم که در شیر مادر یا شیر خشک موجود است در شیر گاو موجود نیست ضمن اینکه هضم آن برای کودک مشکل است و اگر بجه شیر گاو بخورد اشتهای او برای سایر غذاها کم می‌شود. اما هضم ماست به دلیل فرایند تخمیری که قبلا در آن اتفاق افتاده آسان‌تر است.
بیشتر بدانید:
من از 6 ماهگی به بچه ماست دادم