کودکان هم نگرانی‌های خاص خود را دارند و والدین باید به آنها آرامش بدهند. همانگونه که کودکان رشد می‌کنند تخیلات آنها و در موارد نسبتا زیادی ترس آنها هم گسترش پیدا می‌کند. کودکان دو، سه و چهار ساله ذهن خیلی فعالی دارند که نتیجه آن بازی‌های کودکانه و خیال‌پردازی است. آنها صحنه‌های ترسناک را به صورتی خیلی واقعی تجسم می‌کنند.
برای بچه کوچک خیلی سخت است که بتواند تشخیص دهد چه چیزی واقعی و امکانپذیر و چه چیزی ناممکن است. همانگونه که کودک می‌تواند تجسم کند جعبه مقوایی یک هواپیما است ممکن است تصور کند یک هیولا داخل کمد قرار دارد. مزید بر علت آنست که کودکان نوپا و خردسال حافظه قوی‌ای دارند. آنها ممکن است تا مدتها خاطرات بد خود را در ذهن داشته و نگران آن باشند که آن اتفاقات برای آنها تکرار شود.
کودکان ممکن است تحت تاثیر عواطف اطرافیان خود قرار بگیرند. مثلا اگر مادر او از عنکبوت بترسد یا پدر ترس از ارتفاع داشته باشد یا اگر یک کتاب در مورد خرسی که از تاریکی می‌ترسد برای او بخوانید کودک نیز ممکن است این ترس‌ها را احساس کند.
متداول‌ترین نوع ترس‌های کودکان کدامند؟
صداهای بلند، حیوانات، پزشکان (به خصوص در 18 ماهگی) تاریکی، دستشویی، افراد با لباس‌های خاص یا ماسک (در حدود 2 سالکی)، موجودات تخیلی، جراحت و آسیب بدنی (حدود 3 سالگی). با وجود آنکه شاید کودک هیچ آسیبی از موارد بالا نبیند، اما ممکن است روی کودک خیلی تاثیر بگذارند. در ادامه کارهایی که باید انجام دهید و چیزهایی که باید به کودک بگویید تا آرامش او بیشتر شود، ذکر شده است.
به یک کودک مضطرب چه چیزی باید بگویید؟
با وجود آنکه شاید چیزهایی که باعث ترس کودک می‌شوند برای شما خیلی مضحک باشد اما برای او واقعی به نظر می‌رسند. پس هیچ گاه او را به خاطر آنها سرزنش و شرمنده نکنید، سر به سر او نگذارید و او را تهدید نکنید. نباید کودک حس کند که شما او را درک نمی‌کنید و نمی توانید به او کمک کنید و در نتیجه نگرانی‌های او بیشتر می‌شود. بجای آن، او را تشویق نمایید احساسات خود را بازگو نماید.
به او کلمات اطمینان بخش بگویید: «وقتی که به دستشویی می‌روی من کنار تو می‌مانم». «من بعد از ناهار بر می‌گردم که تو را ببرم». حتما به قول خود عمل کنید تا کودک بتواند روی شما حساب کرده و به شما اعتماد نماید.
توضیحات‌تان هم خیلی مفید هستند اما باید به صورتی کودکانه بیان شوند. :«بله قیچی ممکن است دست تو را ببرد اما طوری ساخته شده که بچه‌ها را اذیت نکند». اما بعد از آن به او توضیح دهید که چرا کودک نباید از قیچی استفاده کند. نیروی شگفت‌انگیز تحسین را هم فراموش نکنید. اگر کودک با یکی از نگرانی‌های خود مواجه شد به او نشان دهید که چقدر به او افتخار می‌کنید.
برای یک کودک مضطرب چه کاری باید انجام دهید؟
شما نمی‌توانید به طور کلی کودک را از چیزهای هراس‌آور دور نگه دارید؛ نمی‌توانید او را دکتر نبرید، حمام نکنید، یا از حیوانات همیشه دور نگه دارید. اما تا حدود زیادی می‌توانید محیط خانه، برنامه روزانه و چیزهایی که می‌گویید و کارهایی که انجام می‌دهید را تحت کنترل در آورید تا مواجهه کودک با چیزهای ناراحت کننده به حداقل برسد. مثلا برای او کتاب‌های ترسناک نخوانید، یا اگر فیلم‌های ترسناک او را ناراحت می‌کند به تماشای آنها ننشینید. کارهای زیر را هم انجام دهید:
اطمینان دادن
کلمات درست می‌توانند به همراه حضور و وجود شما برای کودک خیلی آرامش‌بخش هستند.
کارهای روتین روزمره
برنامه‌های روزانه می‌تواند در ایجاد آرامش کودک موثر هستند (برای همه کودکان نه فقط برای کودک دچار ترس و هراس). دانستن کارهایی که قرار است هر روز در منزل انجام شود به کودک آرامش می‌دهد. از تکرار استفاده کنید: مثلا وقتی که هر روز در زمان مشخصی دنبال کودک به مهد کودک می‌روید، نگرانی کودک کمتر شده و می‌داند بالاخره در زمان مشخصی سراغ او می‌روید.
آداب زندگی
خداحافظی و بوسیدن بچه وقتی که خانه را ترک می‌کنید به بچه مضطرب آرامش زیادی می‌دهد. از ابزارهای وانمودی هم می‌توانید استفاده کنید مثلا از یک اسپری دورکننده هیولا برای آرامش کودک استفاده کنید! خوشبختانه معمولا اضطراب کودک نگران کننده نیست مگر در مواردی که کودک به خود صدمه زده، هراس‌های او از سه سالگی به بعد هم ادامه دارد یا ترس او خیلی غالب است.
در این وضعیت‌ها، بهترین کار مشورت با پزشک متخصص است تا علاوه بر نگرانی کودک، نگرانی خودتان هم برطرف شود!
بیشتر بدانید:
ثبت ديدگاه