اگر پیشانی کودک خود را لمس نموده و احساس کنید دمای آن بیشتر از معمول است احتمالا درست حدس زده‌اید و بچه تب کرده است. تب، معمولا نشانه آن است که بدن در حال جنگ با عفونت‌ها است. با اندازه گیری دمای بدن با دماسنج می‌توانید شک خود را به یقین تبدیل نمایید. اغلب پزشکان اعتقاد دارند که دمای طبیعی بدن باید بین 36 تا 38 درجه سانتیگراد باشد و دمای بیشتر از آن تب محسوب می‌شود. تب کودکان و به خصوص نوزادان باید کاملا جدی گرفته شود.
اندازه گیری دمای بدن
مهم است روش استفاده از دماسنج را از قبل بدانید. توصیه می‌شود حتما یک دماسنج دیجیتالی در خانه داشته باشید زیرا با وجود آنکه دقت آن از دماسنج جیوه‌ای کمتر است اما استفاده از آن خیلی آسان‌تر بوده و مثل دماسنج جیوه‌ای خطر شکستن و مسمومیت توسط جیوه را ندارد.
دمای بدن را می‌توان از راه مقعد، دهان (زیر زبان)، گوش و زیر بغل تعیین کرد. روش مقعدی از همه دقیق‌تر است اما باید قبل از استفاده از دماسنج حتما آنرا با آب صابون تمیز بشویید یا اینکه با الکل ضد عفونی نمایید. در دماسنج‌های دیجیتالی تا زمانی که صدای بیپ را می‌شنوید باید دماسنج را در محل نگهدارید. برای دماسنج‌های جیوه‌ای حدود 3 تا 5 دقیقه زمان نیاز است.
علائم تب
بجز عددی که دماسنج نشان می‌دهد علائم دیگری نیز برای تب وجود دارد:
- کودک نسبت به قبل بی‌قرار است و زیاد بهانه می‌گیرد؛
- کمتر غذا می‌خورد و کم اشتها شده است؛
- مثل قبل بازی نمی‌کند و فعالیت او کم شده است؛
- تشنج.
میزان جدی‌بودن تب
در حالات زیر تب کودک جدی‌تر و خطرناک‌تر است:
سن
تب در کودکان زیر 3 سال جدی‌تر است؛
رفتار کودک
تبی که باعث شود کودک فعالیت‌های و بازی‌های عادی خود را متوقف کند خطرناک است.
به خاطر داشته باشید که تب در زمان غروب آفتاب و صبح زود تشدید می‌شود. به همین دلیل است که اغلب موارد مراجعه به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی برای تب در این زمان‌ها است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود؟
والدین بهتر از هر کسی می‌توانند قضاوت کنند تب کودک تا چه میزان جدی است. بنابراین هر زمان که احساس نگرانی کردید و حس کردید تب او بالا و رفتار او غیر عادی است بلافاصله به پزشک اطلاع دهید. به طور کلی:
اگر کودک زیر 3 ماه سن دارد و دمای بدن او 38 درجه سانتیگراد یا بیشتر است بلافاصله به پزشک اطلاع دهید. کودک در این سن حتما باید از نظر عفونت یا بیماری بررسی شود؛
اگر کودک 3 ماه یا بیشتر سن دارد مهمترین چیز بررسی رنگ چهره و نحوه فعالیت او است. اگر رنگ چهره او طبیعی است و به اندازه کافی مایعات می‌خورد نیازی به مراجعه به پزشک نیست مگر اینکه تب کودک طولانی شود یا اینکه تب خیلی بالا باشد (برای کودک بین 3 تا 6 ماه دمای 38.3 و بالاتر و کودک بالای 6 ماه دمای 39 درجه و بالاتر تب شدید محسوب می‌شود).
توصیه‌های قبلی پزشک نیز اهمیت زیادی دارد. مثلا ممکن است او قبلا به شما گفته باشد اگر دمای بدن او به 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر رسید حتما باید اطلاع دهید.
در موارد زیر نیز باید به پزشک مراجعه کرد:
- اگر کودک خیلی رنگ‌پریده باشد،
- اگر نشانه‌های کم شدن آب بدن را مشاهده می‌کنید: پوشک خشک یا تقریبا خشک، دهان خشک، گریه بدون اشک و فرورفتگی سر (ملاج) کودک؛
- روی صورت کودک جوش‌های غیر طبیعی باشد. مشاهده جوش صورت به همراه تب نشانه مشکل جدی است. جوش‌های کوچک ارغوانی-قرمز که با فشار دست سفید یا کمرنگ نمی‌شوند نشانه عفونت باکتریایی جدی هستند؛
- کودک برای تنفس دچار مشکل شده باشد. در این حالت تنفس برای او مشکل‌تر از قبل شده یا سریع‌تر از معمول نفس می‌کشد؛
- کودک بیمار به نظر می‌رسد و دمای بدن او کمتر از 36 درجه سانتیگراد است. بدن بچه خیلی کوچک گاهی در اثر بیماری خیلی سرد می‌شود.
- اگر کودک زیر 3 ماه سن داشته باشد معمولا باید معاینه شود. اگر کودک 3 ماه یا بیشتر باشد و فعالیت او عادی بوده و به اندازه کافی مایعات می‌خورد پزشک احتمالا توصیه می‌کند که کودک در منزل استراحت نماید.
علت تب در کودکان و راه‌های درمان
از آنجا که تب مکانیزم دفاعی بدن در مقابل باکتریها و ویروس‌ها است بعضی از محققان اعتقاد دارند افزایش دمای بدن باعث می‌شود بدن بهتر بتواند با آنها مبارزه کند (باکتریها و ویروس‌ها دمای حدود 37 درجه سانتیگراد را ترجیح می‌دهند). همچنین افزایش دما به بدن این پیام را منتقل می‌کند که برای مقابله با عفونت، سلول‌های خونی سفید و آنتی بادی بیشتری تولید کند. از سوی دیگر، اگر دمای بدن کودک خیلی بالا باشد کودک نمی‌تواند به طور طبیعی و عادی غذا خورده، نوشیدنی میل کند و بخوابد و در نتیجه فرایند بهبود او با سختی بیشتری انجام می‌شود.
اگر تب کودک خیلی بالا نیست و بر رفتار کودک اثر نداشته است نیازی نیست چیزی به او بدهید. فقط به میزان زیادی شیر مادر یا شیر خشک بدهید تا بدن او دچار کم آبی نشود. همچنین زمانی که خواب است تن او بیش از حد لباس نپوشید. اگر دمای بدن کودک به دلیل لباس زیادی یا گرمای هوا خیلی بالا رفته لباس‌های او را کم کنید و اجازه دهید در محیطی نسبتا خنک استراحت و بازی کند.
درمان دارویی تب
اگر تب بچه را خیلی اذیت می‌کند و پزشک هم اجازه داده می‌توانید به او قطره یا شربت استامینوفن بدهید. ایبوپروفن برای بچه‌های زیر 6 ماه و بچه‌هایی که بدن آنها دچار کم آبی شده یا به طور پیوسته استفراغ می‌کنند به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. هرگز به بچه آسپرین ندهید. اگر می‌خواهید برای تب شدید و موارد اورژانسی شیاف استامینوفن استفاده کنید میزان و زمان استفاده از آن نیز باید توسط پزشک مشخص شود.
برای دادن داروی مسکن به بچه خیلی دقت کرده و مطابق دستور پزشک و توضیحات بسته بندی دارو عمل کنید. به خاطر داشته باشید که وزن بچه معیاری مهم در تعیین میزان دارو است. معمولا پزشک از شما می‌خواهد هر 4 ساعت یکبار به بچه 2 برابر وزن او قطره بدهید. مثلا اگر بچه 5 کیلوگرم وزن دارد هر 4 ساعت یکبار به او 10 قطره استامینوفن بدهید. همیشه از قطره چکان یا پیمانه همراه دارو برای تعیین میزان درست دارو استفاده کنید. هرگز بیشتر از میزانی که پزشک تجویز کرده به بچه دارو ندهید. فاصله بین زمان‌های دارو دادن هم خیلی مهم است که باید به دقت رعایت شود.
بیشتر بدانید:
گریه کودک و شیوه‌های آرام کردن او
ثبت ديدگاه