گرفتگی (احتقان) بینی زمانی اتفاق می‌افتد که مایع (مخاط) اضافی در بینی جمع شود. این، راه حل طبیعی بدن برای مقابله با مهاجمان بیرونی مثل ویروس‌ها و آلاینده‌های محیطی است. التهاب یا گرفتگی بینی موجب مسدود شدن بینی، خس خس در هنگام تنفس، یا طفره رفتن کودک از غذا خوردن می‌شود.
گرفتگی بینی ملایم خیلی شایع است و نباید باعث نگرانی شود. اما گاهی نوزاد تازه متولد شده نیازمند رفع گرفتکی بینی است چون ریه های او هنوز نابالغ بوده و راه‌های هوایی بدن او هنوز خیلی کوچک هستند. والدین باید گرفتگی بینی را برطرف کنند تا کودک احساس راحتی نماید.
اگر بینی کودک گرفته باشد تنفس او سریعتر خواهد بود. اما کودکان به طور طبیعی سریعتر از بزرگسالان تنفس می‌کنند. به طور میانگین، کودکان 40 دم در دقیقه و والدین بین 12 تا 20 دم در دقیقه انجام می‌دهند.
اگر حس می‌کنید تعداد دفعات دم کودک 60 بار در دقیقه رسیده یا او برای تنفس مشکل جدی دارد بلافاصله با اورژانس تماس بگیرد.
التهاب بینی کودک
کودکی که دچار گرفتگی بینی شده است علائم زیر را دارد:
- مخاط خیلی زیاد بینی؛
- تغییر رنگ مخاط بینی؛
- خر و پف و خرناس در هنگام خواب؛
- تودماغی صحبت کردن؛
- سرفه؛
- مشکل در غذا خوردن چون گرفتگی بینی باعث می‌شود تنفس در زمان شیر خوردن نوزاد تازه متولد شده یا غذا خوردن او مشکل شود.
دلایل بالقوه التهاب بینی نوزاد عبارتند از:
- آلرژی؛
- ویروس از جمله ویروس سرماخوردگی؛
- هوای خشک؛
- کیفیت پایین هوا؛
- انحراف بینی.
درمان خانگی گرفتگی بینی نوزاد
غذا دادن
با توجه به تعداد دفعات خیس شدن پوشک می‌توانید متوجه شوید نوزاد به اندازه کافی غذا خورده یا نه. خیلی مهم است که نوزاد به اندازه کافی مایعات و کالری دریافت نماید. نوزاد باید حداقل هر 6 ساعت یکبار پوشک خود را خیس نماید.
مراقبت
متاسفانه، برای بعضی از ویروس‌ها درمان خاصی وجود ندارد اگر بدن کودک خیلی شدید آلوده به ویروس‌ها نباشد با مراقبت می‌توانید دوره بیماری را سپری کنید. کودک باید در خانه راحت باشد، نظم روزانه او حفظ شود، به اندازه کافی غذا خورده و به اندازه کافی بخوابد.
حمام کردن
بچه‌ای که می‌تواند بنشیند از حمام کردن خیلی لذت می‌برد. اوقات بازی برای او خیلی شادی‌آور بوده و بازی حواس او را از بیماری پرت می‌کند. ضمنا آب گرم باعث تمیز شدن گرفتگی بینی می‌شود.
استفاده از دستگاه بخور و بخار
در اتاق کودک از مرطوب کننده‌ها برای کم کردن مخاط بینی استفاده کنید. بخور سرد بهتر است چون قطعات دستگاه بخور هم سرد خواهند بود. اگر دستگاه بخور ندارید با حمام آب گرم گرفتکی بینی را رفع نمایید.
قطره سدیم کلراید بینی
از پزشک بپرسید کدام مارک قطره بینی بهتر است. یک یا دو قطره باعث باز شدن بینی می‌شود. اگر مخاط بینی خیلی زیاد است از سرنگ بینی استفاده کنید. توصیه می‌شود قبل از شیردهی یا غذا دادن به کودک از قطره استفاده کنید.
شیر مادر
بعضی از پزشکان اعتقاد دارند شیر مادر مثل قطره بینی می‌تواند گرفتکی بینی را باز کند. با دقت چند قطره از شیر خود را در زمان شیردهی وارد بینی نوزاد نمایید. وقتی که شیردهی کودک تمام شود احتمالا بینی او دچار آبریزش می‌شود. اگر این شیوه باعث اختلال در شیردهی کودک می‌شود از آن استفاده نکنید.
ماساژ
به آرامی اطراف بینی نوزاد، ابروها، استخوان گونه، خط مو و پشت سر نوزاد را نوازش کنید. این کار به کودک آرامش می‌دهد.
کیفیت هوای خانه
اطراف کودک سیگار نکشید، از شمع‌های معطر استفاده نکنید، حیوانات خانگی را از اطراف کودک دور نگهداشته و فیلترهای هوای خانه را مطابق دستورالعمل شرکت سازنده در زمان‌های مشخص تعویض نمایید.
از کرم ویکس VaporRub استفاده نکنید. داروی VaporRub برای کودکان زیر 2 سال خطرناک است. فراموش نکنید که افزایش مخاط بینی راه حل طبیعی بدن برای مقابله با ویروس است و بجز موارد حاد که بر غذا خوردن و تنفس کودک اثر می‌گذارد، مساله‌ای ندارد.
درمان دارویی گرفتگی بینی نوزاد
اگر گرفتگی بینی کودک شدید باشد ممکن است طبق نظر پزشک نیازمند دارو، اکسیژن، آنتی بیوتیک و سایر درمان‌های دارویی باشد.
گرفتگی بین نوزاد در شب
کودک دچار گرفتگی بینی ممکن است شب‌ها بیشتر بیدار شوند سرفه کرده و خیلی زودرنج بشوند. خوابیدن افقی و خستگی باعث می‌شود گرفتگ بینی برای آنها نارحت‌کننده‌تر باشد. درمان شبانه گرفتگی بین مثل درمان روزانه است.
نکته مهم آن است شما باید آرامش خود را حفط نمایید تا کودک هم آرام شود. نباید به هیچ وجه به دلیل گرفتکی بینی، زیر سر نوزاد (به خصوص تازه متولد شده) بالش بلند بگذارید یا او را به حالت شیب‌دار بخوابانید چون در این صورت خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد وجود دارد.
اگر می‌خواهید بچه کمی ایستاده‌تر بخوابد باید خودتان بیدار مانده و او را در آغوش خود کمی زاویه‌دار بگیرید. می‌توانید با همسر یا سایر اطرافیان به نوبت از کودک مراقبت کنید.
عوامل تشدید کننده گرفتگی بینی نوزاد چیست؟
التهاب بین برای کودکانی که در محیط خشک، محل‌های با ارتفاع زیاد و کسانی که شرایط زیر را دارند بیشتر است:
- کودکانی که در معرض دود سیگار، گرد و غبار و مواد معطر قرار دارند؛
- نوزادانی که نارس به دنیا آمده‌اند؛
- با سزارین به دنیا آمده‌اند؛
- کودکانی که مادر نوزاد دچار دیابت است؛
- نوزادانی که مادر آنها دچار بیماری‌های آمیزشی است؛
- وزادانی که مبتلا به سندروم داون هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
خوشبختانه در اغلب موارد، گرفتگی بینی بعد از آنکه دستگاه ایمنی کودک نسبت به قبل قوی تری می‌شود گرفتگی بینی رفع می‌گردد. اما اگر بعد از گذشت چند روز کودک بهبود پیدا نکرد به پزشک مراجعه نمایید.
اگر نوزاد به اندازه کافی پوشک خود را خیس نمی‌کند یا اگر استفراغ می‌کند یا تب دارد و به خصوص اگر زیر 3 ماه است باید بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.
اگر کودک دچار مشکلات تنفسی شده یا گر شرایط زیر را دارد با اورژانس تماس بگیرید:
- ظاهر مضطرب؛
- صدای خس خس یا ناله در انتهای هر نفس؛
- برزگ شدن سوراخ بینی؛
- وقتی که قفسه سینه که در هر نفس به داخل کشیده می‌شود؛
- تنفس خیلی سریع و سخت که باعث دشواری غذا دادن به کودک می‌شود؛
- زمینه آبی رنگ پوست به خصوص در اطراف لب‌ها و ناخن‌ها.
بیشتر بدانید:
بعضی وقتها فکر میکنی بچه سرما خورده ولی بینی اش گرفته. همیشه باید بینی بچه رو تمیز کنید .