از یک سالگی تا زمان بلوغ اغلب به عنوان دوران پنهان و خاموش رشد تعبیر می‌شود. این پدیده در مقابل تغییرات عمده و آشکاری است که در دوران نوزادی و نوجوانی (زمان بلوغ) رخ می‌دهد. رشد فیزیکی نسبت به سال اول زندگی کمتر و یکنواخت‌تر است: ولی در طی دوران پیش از دبستان و قبل از بلوغ در زمینه‌های اجتماعی، احساسی و عاطفی رشد قابل توجهی در بچه‌ها وجود دارد.
رشد فیزیکی
بعد از یک سالگی، هر سال به طور متوسط 2 تا 3 کیلوگرم به وزن کودک اضافه می‌شود تا زمانی که سن کودک به 9 تا 10 سالگی برسد. در این هنگام افزایش وزنی مشاهده می‌شود که اولین نشانه نزدیک شدن به سن بلوغ است.
از 2 سالگی به بعد، هر سال 6 تا 8 سانتی‌متر به قد افزوده می‌گردد؛ ولی تا زمان بلوغ سرعت بیشتری در افزایش قد مشاهده می‌شود. به طور کلی رشد بچه‌های پیش دبستانی و دبستانی کند و یکنواخت است و به طور معمول تغییراتی در اشتها و دریافت غذا دارند که برای والدین ناآگاه، نگران‌کننده است.
پس از یک سالگی، نسبت‌های بدن کودک به طور قابل توجهی تغییر می‌کند. رشد سر، تنه و اندام تحتانی به وضوح کند می‌شود و تمامی این تغییرات بر تکامل بیشتر نسبت‌های بدن تاثیر می‌گذارد. با افزایش فعالیت فیزیکی و راه رفتن کودک، پاها قوی‌تر می‌شود. در حالی که عضلات شکم و پشت، برای حمایت از کودک نوپا، محکم‌تر و سفت‌تر می‌شوند. ترکیب بدن در کودکان پیش از دبستان و دبستانی، به طور نسبی ثابت می‌ماند.
میزان چربی بدن به تدریج در طول سال‌های اولیه دوران کودکی کاهش می‌یابد و تا 6 سالگی تقریبا به حداقل میزان خود می‌رسد. سپس دوباره چربی به حال اول خود بر می‌گردد و زیاد می‌شود تا برای رشد ناگهانی در دوره بلوغ آماده گردد. تفاوت‌های جنسی در توده بدون چربی و چربی بدن تا قبل از رسیدن به سن بلوغ، اهمیت زیادی ندارند.
برگشت رشد
کودکی که در اثر بیماری یا سوء تغذیه دچار توقف رشد شده است، بعد از رفع این عوامل برای رسیدن به بهبودی با سرعت بیش از حد مورد انتظار رشد می‌کند که این را به عنوان برگشت رشد تعبیر می‌کنند. مطالعات حاضر نشان می‌دهد کودکانی که دچار سوء تغذیه بوده‌اند، ولی نمی‌توانند بی درنگ به رشد طبیعی برسند، دچار تاخیر دائمی در رشد می‌شوند.
برگشت رشد در رشد طولانی، در حدود 1 تا 3 ماه پس از آغاز درمان به نقطه اوج خود می‌رسد؛ در حالی که اضافه وزن به سرعت صورت می‌گیرد. میزان مواد مغذی مورد نیاز، به خصوص انرژی و پروتئین، به سرعت و مرحله برگشت رشد وابسته است.
منبع: سایت اداره سلامت کودکان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
بیشتر بدانید:
ثبت ديدگاه