جلوگیری اورژانسی نوعی شیوه جلوگیری از بارداری است که معمولا توسط زنانی که رابطه جنسی محافظت نشده یا کسانی که کنترل بارداری موفق نشده داشته‌اند، استفاده می‌شود. این درمان برای موقعیت‌های خاص استفاده شده و روش کنترل بارداری رایجی نیست. معمولا در شرایطی که کاندوم استفاده نشده و انزال در واژن صورت گرفته، کاندوم پاره یا از آلت مرد جدا شده از قرص اورژانسی استفاده می‌شود.
قرصهای خوراکی جلوگیری برای به منظور باردار نشدن مصرف می‌شود نه برای ختم حاملگی. عملکرد این قرص‌ها معمولا بر اساس تاخیر انداختن تخمک گذاری است. نکته مهم آن است که شیوه جلوگیری اورژانسی از فرد در مقابل بیماری‌های آمیزشی محافظت نمی‌کند.
انواع جلوگیری اورژانسی
دو نوع جلوگیری اورژانسی وجود دارد:
- قرص
- آی یو دی
برای تهیه قرص ضد بارداری نیاز به تجویز پزشک دارید. سه نوع داروی جلوگیری به شکل قرص وجود دارد:
قرصهای حاوی هورمون لوونورژسترول
قرصهای ضد بارداری می‌توانند به عنوان قرص اورژانسی استفاده شوند اما برای جلوگیری از بارداری باید بیش از 1 قرص مصرف شود (نوع قرص و دوز آن حتما باید توسط پزشک تعیین شود). این قرص‌ها به اندازه لوونورژسترول موثر نیستند و حالت تهوع آنها هم بیشتر است.
نوع سوم قرص اورژانسی یولی پریستال یا الا وان (ella one) نام دارد. این نوع قرص، جلوی عملکرد موثر هورمون‌های لازم برای لقاح را می‌گیرد.
قرص اورژانسی چگونه عمل می‌کند؟
قرص لوونورژسترول (لونژیل) با ممانعت موقت از آزاد شدن تخمک‌ها، با از باروری یا ممانعت از لانه گزینی تخمک بارور شده در رحم، از باردار شدن جلوگیری می‌نماید. هر چه که قرص زودتر مصرف شود اثر آن بیشتر است. این قرص باید حداکثر 72 ساعت بعد از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شود. اگر لونژیل در این بازه زمان مناسب خورده شود تا حدود 90 درصد می‌تواند جلوی بارداری را بگیرد.
قرص اِلا را می‌توان تا 120 ساعت بعد از رابطه جنسی مصرف کرد. همچنین می‌توان از آی یو دی برای جلوگیری از بارداری استفاده کرد. این وسیله جلوی لانه گزینی تخمک بارور شده در رحم را گرفته و حداکثر باید تا 5 روز بعد از رابطه جنسی محافظت نشده کارگذاری شود.
میزان موفقیت جلوگیری اورژانسی چقدر است؟
اگر لونژیل مطابق دستورالعمل مصرف شود شانس باردار شدن را به شدت کاهش می‌دهد. با استفاده از این دارو، از بارداری حدود 90 درصد افراد جلوگیری خواهد شد. اما نتایج مطالعات نشان می‌دهد شانس موفقیت این قرص برای زنان دارای اضافه وزن یا چاق کمتر است. برای این گروه از افراد توصیه پزشکان معمولا آی یو دی است.
چه کسانی نباید از قرصهای ضد بارداری استفاده کنند؟
اگر لانه گزینی اتفاق افتاده باشد لونژیل موثر نیست. اِلا نباید برای زنانی که باردار شده یا کسانی که ممکن است باردار شده باشند، استفاده شود. در این حالت‌ها، خطر مرگ جنین وجود دارد. زنانی که سابقه بیماری ارثی دارند قبل از استفاده از این قرص‌ها حتما باید با پزشک مشورت نمایند.
عوارض جانبی مصرف قرصهای ضد بارداری چیست؟
مهمترین عوارض مصرف قرصهای ضد بارداری به شرح زیر است:
- حالت تهوع؛
- درد شکم؛
- خستگی؛
- سردرد؛
- تغییرات قاعدگی.
از پزشک بخواهید به شما راه‌های کاهش حالت تهوع را معرفی نماید. ممکن است پزشک داروهای ضد تهوع قبل از مصرف قرص اورژانسی را تجویز نماید.
آیا مصرف قرص ضد بارداری جلوی بیماری آمیزشی را می‌گیرد؟
خیر اینها نمی‌توانند از بیماری آمیزشی جلوگیری نمایند (مثل HIV که عامل ایدز است). بهترین راه برای جلوگیری از بیماری آمیزشی محدود کردن تماس با شریک جنسی آلوده به عفونت است. در غیر این صورت بهتر است از کاندوم لاتکس در زمان رابطه جنسی استفاده نمایید.
بیشتر بدانید:
آیا قرص ضد بارداری اورژانسی عوارض خاصی دارد؟
ثبت ديدگاه