میانگین وزن نوزادان در ایران زمان تولد حدود 3 کیلو و 300 گرم است اما وزن بعضی از نوزادان ممکن است بیشتر از میانگین باشد. اگر وزن نوزاد بیشتر از 4 کیلوگرم باشد نوزاد درشت محسوب شده و در این حالت مارکوزوم نامیده می‌شود. نوزاد بیش از 4.5 کیلوگرم در معرض آسیب‌های سلامتی قرار داشته و زایمان او هم برای مادر مشکل است. اگر بچه شما ماکروزومی است توصیه می‌شود برای اطمینان بیشتر از سلامتی فرزند نازنین خود ادامه مطلب را بخوانید.
ماکروزومی چیست؟
ماکروزومی وقتی اتفاق می‌افتد که جنین در رحم بیش از میزان مورد نیاز خود مواد غذایی دریافت می‌کند. جنین در این حالت، بیشتر از میزان معمول رشد کرده و در زمان متولد شدن 4 کیلوگرم (یا بیشتر) وزن خواهد داشت. حدود 10 درصد نوزادان در زمان متولد شدن ماکروزومی هستند.
عوارض ماکروزومی چیست؟
وقتی که جنین بزرگ به طور طبیعی و از راه واژن زایمان می‌شود ممکن است به بدن او آسیب وارد شود. (مثل سخت زایی شانه که در آن شانه جنین پشت استخوان شرمگاهی مادر گیر می‌کند). این عارضه ممکن است باعث پارگی واژن شده یا با اپیزیاتومی ختم شود. اگر زایمان طبیعی امکانپذیر نباشد سزارین اورژانسی انجام خواهد شد. جنین‌های ماکروزومی بیشتر در معرض آسیب‌هایی چون قند خون پایین، فشار خون بالا و زردی قرار دارند.
علل ماکروزومی و علائم آن چیست؟
پزشکان هنوز به درستی نمی‌دانند دلیل ماکروزومی چیست. بعضی از خانم‌ها که هیچ فاکتور ریسک خاصی ندارند بچه آنها ماکروزومی می‌شود. چیزی که مشخص است آن است که مادرانی که مبتلا به دیابت نوع 1، دیابت نوع 2 یا دیابت بارداری باشند احتمال آنکه بچه آنها ماکروزومی باشد بیشتر است.
همچنین خانم‌هایی که چاق هستند یا آنهایی که افزایش وزن آنها در دوران بارداری خیلی زیاد است نیز چنین هستند (وزن آنها معمولی بوده و در بارداری حدود 16 کیلوگرم و یا چاق بوده و حدود 9 کیلوگرم افزایش وزن در بارداری داشته‌اند). اگر فرزند قبلی شما درشت بوده احتمال آنکه بچه بعدی هم درشت باشد زیاد است زیرا ریسک ماکروزومی در هر بارداری بیشتر می‌شود.
ضمنا اگر بارداری شما بیشتر از 40 هفته شده باشد باز هم احتمال آنکه جنین بزرگ باشد بیشتر می‌شود. خبر خوب آن است که حتی اگر بیش از یکی از این فاکتورهای ریسک را داشته باشید باز هم احتمال داشتن بچه با وزن معمولی و نزدیک به میانگین زیاد است.
چگونه ماکروزومی تشخیص داده می‌شود؟
به سختی می‌توان وزن دقیق بچه را در رحم مادر تشخیص داد اما نشانه‌هایی وجود دارد که مادر و پزشک با استفاده از آنها می‌توانند وزن جنین را حدس بزنند. اول اینکه، پزشک ارتفاع رحم (فاصله بین بالای رحم و استخوان شرمگاهی) را اندازه می‌گیرد. اگر ارتفاع رحم بیش از اندازه مورد انتظار در زمان اندازه‌گیری باشد احتمالا جنین درشت است.
پزشک همچنین می‌تواند با لمس روی شکم، اندازه جنین را تخمین بزند. این کار کمی برای شما ناراحت کننده است اما مطمئن باشید به بچه آسیبی نمی‌رسد. راه دیگر برای تشخیص وزن بچه، استفاده از سونوگرافی است که در آن وزن، دور سر، دور شکم و میزان مایع آمنیوتیک تخمین زده می‌شود.
اما میزان مایع آمنیوتیک چه ارتباطی با وزن جنین دارد؟ زیاد بودن مایع آمنیوتیک که پلی هیدرآمنیوس نامیده می‌شود با ماکروزمومی ارتباط زیادی دارد زیرا جنین درشت‌تر بیشتر ادرار می‌کند و ادرار بیشتر به معنای زیاد شدن مایع آمنیوتیک است. این اعداد به اضافه سوابق شما نشانه‌های مناسبی برای تشخیص درشت بودن جنین هستند. اما وزن دقیق بچه را تنها بعد از متولد شدن او می‌توان تعیین کرد.
چگونه می‌توان از ماکروزومی پیشگیری کرده یا آنرا کنترل کرد؟
اگر مبتلا به دیابت باشید پزشک با کنترل قند خون از ماکروزومی جلوگیری می‌کند. توصیه می‌شود در صورت مبتلا بودن به دیابت با پزشک خود در خصوص راه‌های کنترل دیابت مثل رژیم غذایی غنی از کربوهیدارت‌های پیچیده، فیبر رژیمی و خوراکی‌های با کلسترول، چربی و قند تصفیه شده کم مشورت نمایید.
اگر در بارداری‌های قبلی افزایش وزن زیادی داشته‌اید یا در همین بارداری نگران افزایش وزن خود هستید با او در خصوص شیوه‌های کنترل وزن صحبت کنید. اغلب پزشکان توصیه می‌کنند با یک تمرین 30 دقیقه‌ای در روز مثل پیاده‌روی، شنا و یوگا و داشتن یک رژیم سالم شامل غلات کامل، سبزیجات و میوه‌ها و پروتئین کم چربی بدن خود را متناسب نگهدارید.
اگر احتمال ماکروزومی برای جنین وجود دارد باید خود را برای زایمان سزارین آماده کنید به خصوص اگر وزن جنین بیش از 4.5 کیلوگرم باشد. به خاطر داشته باشید که حتی در این حالت هم ممکن است به صلاحدید پزشک زایمان طبیعی انجام شود. در این صورت بعد از زایمان معاینات لازم برای بررسی دیستوشی شانه (سخت زایی شانه)، پایین بودن قند خون، زردی و مشکلات تنفسی انجام می‌شود.
ممکن است اگر حالات ذکر شده وجود داشته باشید برای مراقبت بهتر نوزاد مدت کوتاهی در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) نگهداری شود. خوشبختانه اکثر بچه‌هایی که در زمان متولد شدن وزن بالایی دارند خیلی زود بدون هیچ مشکلی به خانه می‌روند. حتما پوشک‌های بزرگتری برای او تهیه کنید!
بیشتر بدانید:
ثبت ديدگاه