دیابت بارداری

شاید وقتی که پزشک ابتلا به دیابت بارداری را تشخیص می‌دهد فرد دچار اضطراب زیادی شود، اما این بیماری آنقدر هم که تصور می‌کنید نادر نیست و شمار کسانی که به آن مبتلا هستند در حال افزایش است. با تشخیص به موقع آن توسط پزشک به راحتی می‌توانید یک بارداری سالم را پشت سر بگذارید. دیابت بارداری معمولا بین هفته 24 و 28 بارداری تشخیص داده می‌شود.

شاید وقتی که پزشک ابتلا به دیابت بارداری را تشخیص می‌دهد فرد دچار اضطراب زیادی شود، اما این بیماری آنقدر هم که تصور می‌کنید نادر نیست و شمار کسانی که به آن مبتلا هستند در حال افزایش است. خوشبختانه با تشخیص به موقع و کنترل آن توسط پزشک به راحتی می‌توانید یک بارداری سالم را پشت سر بگذارید.

دیابت بارداری معمولا بین هفته 24 تا هفته 28 بارداری آغاز می‌شود. در اثر این بیماری، بدن به اندازه کافی هورمون انسولین که قند را به انرژی تبدیل می‌کند، تولید نمی‌نماید. در نتیجه نمی‌تواند جلوی گلوکز یا افزایش میزان قند خون را بگیرد.

دیابت بارداری به عنوان یکی از مهمترین اختلالات دوران بارداری برای حدود 10 درصد زنان باردار و به خصوص برای زنان چاق اتفاق می‌افتد. با وجود اینکه بیماری یک خطر جدی برای بارداری محسوب می‌شود اما اگر به موقع تشخیص داده شده و به خوبی مدیریت شود به راحتی می‌توان آن را تحت کنترل در آورد.

علت دیابت بارداری چیست؟

انسولین هورمونی است که در لوزالمعده تولید شده و ماموریت آن تنظیم سوخت ساز چربی و کربوهیدرات‌ها و کمک به بدن برای تبدیل قند به انرژی است. محققان بر این باور هستند که در بدن  برخی از زنان باردار،‌ هورمون‌های جفت باعث انسداد انسولین از انجام فعالیت‌هایش و در نتیجه ازدیاد قند خون می‌شود. در این حالت، اعصاب، رگ‌های خونی و اندام‌های بدن آسیب می‌بینند. با این وجود، تحقیقات همچنان در مورد علت اصلی ابتلا به دیابت بارداری در جریان است.

چه کسانی در خطر ابتلا به دیابت بارداری قرار دارند؟

در حالات زیر احتمال دیابت بارداری بیشتر است:

چاقی

داشتن شخص توده بدنی 30 یا بیشتر، از مهمترین عوامل ابتلا به دیابت بارداری است زیرا اضافه وزن، بر توانایی کنترل سطح قند خون توسط انسولین موثر است.

چربی زیاد شکم

زنانی که در سه ماهه اول بارداری چربی شکمی زیادی دارند خطر ابتلای آنها به دیابت بارداری در اواخر بارداری افزایش می‌یابد.

سن زیاد بارداری

زنان بالای 35 سال بیشتر در معرض خطر دیابت بارداری قرار دارند.

سابقه بیماری در خانواده

اگر یکی از اعضای خانواده شما قبلا دیابت بارداری داشته است احتمال ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد.

سابقه شخصی بیماری

اگر خود فرد در بارداری‌های قبلی به دیابت بارداری مبتلا شده باشد احتمال ابتلای مجدد او به بیماری بیشتر است.

قند خون

اگر قبل از بارداری میزان قند خون شما کمی افزایش یافته باشد، احتمال ابتلا به دیابت بارداری افزایش می‌یابد.

استراحت در بستر

در حالتی که برای شما استراحت و به خصوص استراحت مطلق تجویز شده باشد با توجه به آنکه فرد بیشتر در معرض اضافه وزن قرار دارد، احتمال دیابت بارداری بیشتر است.

علائم دیابت بارداری چیست؟

اغلب زنانی که به دیابت بارداری مبتلا هستند هیچ علامت خاصی مشاهده نمی‌کنند اما برخی از آنها ممکن است:

دچار تشنگی مفرط باشند؛
تکرر ادرار خیلی زیاد داشته باشند (تفاوت آن با تکرر ادرار اوایل بارداری در حجم ادرار است که در این حالت خیلی بیشتر از اوایل دوران بارداری می‌باشد)
خستگی (تشخیص این نوع خستگی از خستگی بارداری در حالت عادی، خیلی مشکل است)؛
خرناس. در حالت عادی هورمون‌های بارداری باعث گرفتگی بینی و افزایش خر و پف در خواب می‌شوند. اگر در خواب زیاد خرناس می‌کشید بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید.

چگونه دیابت بارداری تشخیص داده می‌شود؟

در حدود هفته بیست و هشتم بارداری، پزشک آزمایش قند خون بارداری را تجویز می‌کند. در این آزمایش،‌ یک مایع شیرین به فرد داده شده و یک نمونه خون از او گرفته می‌شود. اگر سطح گلوکز بالا باشد از او آزمایش دوم که آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته نام دارد گرفته می‌شود تا مشخص شود آیا به دیابت بارداری مبتلا است.

اختلالات ناشی از دیابت بارداری چیست؟

با تشخیص به موقع و نظارت دقیق بر بیماری می‌توان دیابت بارداری را به خوبی کنترل نموده و بارداری سالمی را تجربه کرد. اما اگر دیابت بارداری درمان نشود، سطوح اضافی قند وارد جریان خون مادر و از طریق جفت وارد خون جنین می‌شود و مادر و فرزند را در معرض اختلالات جدی قرار می‌دهد.

احتمال آنکه بچه زنانی که به دیابت بارداری مبتلا هستند یک جنین درشت (ماکروزومی) باشد، بیشتر است. در این حالت، زایمان طبیعی و حتی سزارین مشکل‌تر انجام می‌شود. ضمنا درشت‌بودن جنین ممکن است موجب افزایش قند خون او در بدو تولد و چاقی در دوران کودکی شود. مادران مبتلا به دیابت بارداری همچنین در معرض ابتلا به مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی قرار دارند.

برای پیشگیری از دیابت بارداری چه کارهای می‌توان انجام داد؟

اگر عامل ریسک فرد سابقه بیماری در خانواده یا سن بالای بارداری باشد برای جلوگیری از ابتلا به دیابت بارداری تقریبا کار خاصی نمی‌توان انجام داد. اما اگر اضافه وزن داشته باشد، رژیم غذایی او متعادل نباشد یا به اندازه کافی ورزش نمی‌کند، با اصلاح این عادات می‌توان تفاوت‌های عمده ایجاد کرد. به طور کلی،‌ با انجام کارهای زیر احتمال ابتلا به دیابت بارداری بسیار کمتر می‌شود:

فعالیت بدنی مناسب

فعالیت بدنی زیر نظر پزشک، حتی اگر با یک پیاده‌روی 15 دقیقه‌ای در روز آغاز شود،  باعث سوختن گلوکز می‌شود و یک راه حل عالی برای متعادل نگهداشتن سطح قند خون است.

رژیم غذایی سالم

ایجاد تغییرات در عادات غذایی نه تنها به سلامت بارداری فرد و جنین کمک می‌کند بلکه در آینده نیز خیلی به کار او می‌آید. بهتر است از انواع مختلف میوه‌هات و سبزیجات مناسب دوران بارداری استفاده شود. میزان چربی دریافتی بدن باید به 30 درصد کل کالری روزانه رسیده و از مصرف غذاهای شیرین فراوری شده اجتناب گردد. از غذاهای با فیبر بالا و چربی کم استفاده شود (غلات، لبنیات کم چرب، ماهی).

کنترل وزن

فرد باید زیر نظر پزشک به دقت شاخص توده بدنی و افزایش وزن در بارداری را کنترل نماید.

بیشتر بدانید:

مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی

آزمایش ادرار در دوران بارداری

تجربه یک بارداری سالم در زمان داشتن اضافه وزن