زایمان زودرس (زایمان پیش از موعد یا پره ترم) زمانی است که جنین زودتر از موعد آماده به دنیا آمدن می‌شود. وقتی که زایمان 3 هفته قبل از زمان زایمان انجام شود زودرس نامیده می‌شود. خوشبختانه امروزه پزشکان کارهای زیادی برای جلوگیری از به دنیا آمدن زودهنگام نوزاد و به تاخیر انداختن آن می‌توانند انجام دهند. هر چه نوزاد بیشتر تا زمان زایمان در شکم شما باقی بماند احتمال آنکه بعد از تولد سلامت او با مشکلاتی مواجه شود کاهش می‌یابد.
چه عواملی خطر زایمان زودرس را افزایش می‌دهد؟
خیلی از عوامل می‌تواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد:
- سیگار کشیدن؛
- اضافه وزن و کمبود وزن شدید قبل از بارداری؛
- مراقبت‌های کم در حین بارداری؛
- نوشیدن الکل و مصرف داروهای بدون مجوز و غیر قانونی در بارداری؛
- مسائلی مثل فشار خون، مسمومیت بارداری، دیابت، اختلالات مربوط به انعقاد خون، یا عفونت؛
- بارداری جنینی که دچار نقص‌های مادرزادی است؛
- بارداری به روش آی وی اف؛
- بارداری دو قلویی یا چندقلویی؛
- سابقه زایمان زودرس برای فرد یا خانواده او؛
- بارداری مجدد بلافاصله بعد از زایمان.
علائم هشدار دهنده زایمان زودرس چیست؟
برای جلوگیری از زایمان زودرس باید علائم هشدار دهنده آنرا بدانید. سرعت عمل تاثیر زیادی در جلوگیری از زایمان زودرس دارد. اگر علائم زیر را مشاهده کردید بلافاصله با پزشک یا ماماهای در دسترس تماس بگیرید:
کمردرد
کمردردی که در معمولا در پایین کمر حس می‌شود. ممکن است این کمردرد پیوسته باشد یا کم و زیاد شود اما وقتی که حالت بدن خود را تغییر می‌دهید یا کاری برای راحتی بیشتر انجام می‌دهید قطع نمی‌شود؛
انقباض
هر 10 دقیقه یا حتی زودتر؛
گرفتکی عضلات
گرفتگی عضلات در پایین شکم یا گرفتگی شبیه پریود و درد نفخ که همراه با اسهال است.
علائم مثل آنفولانزا
علائمی مثل حالت تهوع، استفراغ و اسهال. حتی اگر این علائم شدید نباشد باز هم به پزشک اطلاع دهید. اگر نمی‌توانید مایعات را بیش از 8 ساعت نگهدارید باید به پزشک مراجعه نمایید.
- افزایش فشار در لگن و واژن.
- افزایش ترشحات خروجی واژینال.
- خونریزی واژینال (حتی کم).
متاسفانه بعضی از این علائم مثل کمردرد و حالت تهوع مثل علائم عادی بارداری است اما به هر حال باید احتیاط کرده و آنها را جدی بگیرید.
چگونه باید انقباضات را بررسی کنید؟
بررسی انقباضات راه حل کلیدی برای تشخیص زایمان زودرس است:
- نوک انگشتان خود را روی شکم قرار دهید؛
- اگر احساس می‌کنید رحم سفت شده و شل می‌شود نشانه انقباض است؛
- زمان انقباض را ثبت نمایید. زمان شروع انقباض و فاصله انقباضات را یادداشت نمایید؛
- سعی کنید انقباض را متوقف کنید. بنشینید و پای خود را دراز کنید. وضعیت بدنی خود را تغییر دهید. 2 تا 3 لیوان آب بنوشید؛
- اگر هر 10 دقیقه یا زودتر انقباض داشتید، هر یک از علائم شما زیادتر شد و دچار درد شدید و دردی هستید که قطع نمی‌شود با پزشک یا ماما تماس بگیرد.
در هر شرایطی باید خونسردی خود را حفظ نمایید. به خاطر داشته باشید که بسیاری از خانم‌های باردار دچار انقباضات کاذب زایمان به نام براکستون هیکس می‌شوند. اینها معمولا نامنظم بوده، فاصله زمانی آنها کم نمی‌شود و وقتی که کمی حرکت کرده یا استراحت می‌کنید قطع می‌شوند. انقباضات برکستون هیکس بخشی از زایمان نیستند. اگر در مورد نوع انقباضات خود تردید دارید از پزشک خود راهنمایی بگیرید.
در چه حالتی باید در بیمارستان بستری شوید؟
اگر پزشک احساس کند زایمان شما به صورت زودرس در حال انجام است معمولا دستور او بستری شدن در بیمارستان است. وقتی که به بیمارستان می‌رسید پزشک، ماما یا پرستار:
- در مورد سوابق سلامت شما و داروهایی که مصرف می‌کنید از شما سوالاتی می‌پرسد؛
- نبض، فشار خون و دمای بدن شما را اندازه می‌گیرد؛
- ضربان قلب جنین و انقباضات شما را اندازه می‌گیرد؛
- تست فیبرونکتین جنینی را انجام می‌دهد که ریسک زایمان زودرس را تعیین می‌کند؛
- بررسی می‌کند که آیا دهانه رحم باز و نازک شده است (دیلاتاسیون و افاسمان)؛
- اگر تشخیص دهد زایمان زودرس در حال شروع شدن است کارهای زیر باید انجام شود:
- تزریق وریدی؛
- مصرف داروهایی جلوگیری از زایمان زودرس و آرام کننده رحم؛
- داروهایی که باعث رسیدن ریه های جنین می‌شوند (مثل آمپول بتامتازون)؛
- آنتی بیوتیک؛
- بستری شدن در بیمارستان.
اگر پزشک تشخیص دهد زایمان زودرس ندارید احتمالا راهی منزل خواهید شد. بر خلاف تصور، حتی شاید استراحت در بستر نتواند زیاد جلوی زایمان زودرس را بگیرد و ریسک‌های خود را دارد.
اگر جنین زود به دنیا بیاید چه اتفاقی می‌افتد؟
حدود 10درصد نوزادان در دنیا به صورت زودرس به دنیا می‌آیند. در بیشتر موارد بعد از آنکه نوزاد کمی رشد کرد مثل نوزادان دیگر می‌تواند به زندگی سالم و عادی خود ادامه دهد. اما ریسک داشتن مشکل برای این کودکان بیشتر است. نوزادان نارس کندتر از نوزادن فول ترم رشد می‌کنند. خطر داشتن مشکلات بلند مدت مثل اوتیسم، ناتوانی‌های ذهنی، فلج مغزی، مشکلات ریوی و یبنایی و از دست دادن شنوایی برای آنها بیشتر است.
هر چه نوزاد زودتر به دنیا بیاید احتمال داشتن مشکلات برای او بیشتر است. نوزادانی که بعد از 7 ماهگی به دنیا می‌آیند باید زمان کوتاهی در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) سپری نمایند.
نوزادانی که قبل از 7 ماهگی (قبل از هفته 28 بارداری) به دنیا می‌آیند خطرات بیشتری متوجه آنها بوده و این خطرات برای نوزادانی که خیلی زود به دنیا می‌آیند (هفته 27 بارداری) به مراتب بیشتر می‌شود. آنها نیازمند مراقبت ویژه در NICU هستند. متاسفانه، شانس زنده ماندن نوزادانی که در هفته 24 بارداری و قبل از آن متولد می‌شوند خیلی کم است.
بیشتر بدانید:
ثبت ديدگاه