امروزه، آزمایش‌های سونوگرافی، بخشی منظم و خوشایند از مراقبت‌های دوران بارداری شده است. در هفته‌های اول بارداری، سونوگرافی برای تایید صدای قلب جنین و بررسی بارداری رحمی (در مقابل بارداری خارج از رحم) بکار می‌رود. با پیشرفت بارداری، از این تست‌ها برای بررسی رشد جنین، موقعیت جفت و بند ناف و سلامت عمومی و آناتومی جنین استفاده می‌شود. همچنین اگر هر گونه تردید در خصوص زایمان زودرس وجود داشته باشد با استفاده از سونوگرافی می‌توان طول سرویکس را تعیین کرد.
آزمایش‌های سونوگرافی برای چه کسانی استفاده می‌شود؟
تمامی زنان در دوران بارداری خود، حداقل 2 بار آزمایش‌های سونوگرافی را انجام می‌دهند. پزشک با استفاده از آنها رشد و تکامل جنین را بررسی می‌نماید. ممکن است آزمایش سونوگرافی برای تشخیص بارداری باشد یا مثل سونوگرافی NT برای بررسی سلامت جنین در بارداری انجام شود.
آزمایش‌های سونوگرافی در چه زمانی انجام می‌شود؟
خانم‌های باردار باید حداقل یک بار آزمایش سونوگرافی را در سه ماهه اول (هفته 86 تا 14) و یک بار در سه ماهه دوم بارداری (هفته 18 تا 22) انجام دهند اما به تشخیص پزشک ممکن است تعداد تست‌های لازم افزایش یابد.
سونوگرافی سه ماهه اول
در سه ماهه اول بارداری و در فاصله بین هفته ششم تا نهم، اولین مرحله سونوگرافی (غربالگری اول) انجام شده و والدین می‌توانند برای اولین بار تصویر کوچولوی نازنین خود را در صفحه مانیتور ببینند. از این سونوگرافی برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- تعیین تاریخ تقریبی زایمان (از سه ماهه دوم به بعد دقت این تخمین کاهش پیدا می‌کند)؛
- بررسی تشکیل قلب جنین و شنیدن صدای قلب؛
- تشخیص سن و قد بچه؛
- اطمینان از اینکه بارداری در رحم است نه در خارج از آن؛
- تشخیص بارداری دوقلویی یا چندقلویی.
با وجود آنکه اغلب پزشکان برای انجام اولین آزمایش سونوگرافی تا هفته ششم بارداری صبر می‌کنند اما ساک حاملگی از هفته 4.5 بارداری و قلب جنین نیز معمولا از هفته 5 به بعد قابل شناسایی هستند.
سونوگرافی سه ماهه دوم
در اواسط بارداری و معمولا بین هفته 18 تا 22، اسکن دقیق آناتومی جنین که غربالگری دوم یا سونوگرافی آنومالی نامیده می‌شود، انجام می‌گردد. برای انجام این سونوگرافی باید به یک مرکز معتبر با پرسنل کارآزموده و تجهیزات پیشرفته مراجعه شود. این آزمایش، تصویری جامع از وضعیت کلی سلامت جنین و بارداری می‌دهد. کاربرد این سونوگرافی شامل موارد زیر است:
بررسی وضعیت رشد جنین و اطمینان از اینکه همه چیز در بارداری به خوبی پیش می‌رود. این کار با تخمین اندازه جنین و بررسی تمامی اندام‌های اصلی، اندازه‌گیری میزان مایع آمنیوتیک و بررسی موقعیت جفت انجام می‌شود؛
تعیین جنسیت جنین؛
دیدن فرزند دلبندتان! حتما از متخصص سونوگرافی بخواهید به شما دست‌ها، پاها، صورت و اندام‌های کوچک مثل کلیه او را نشان دهد.
در حالت عادی، اغلب پزشکان به سونوگرافی دوبعدی بسنده می‌کنند و سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی را برای مواردی که شک آنومالی (ناهنجاری) جنین وجود دارد موکول می‌کنند چون هنوز هم در مورد ایمنی سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی بین متخصصان اختلاف وجود دارد.
سایر کاربردهای سونوگرافی در بارداری
اگر بارداری پر خطر باشد ممکن است به تشخیص پزشک تعداد جلسات سونوگرافی افزایش پیدا کند (حدود یک چهارم بارداری‌ها پر خطر محسوب می‌شوند). ضمنا اگر در بارداری دچار لکه بینی شوید تجویز اغلب پزشکان سونوگرافی است. همچنین اگر دوقلو یا چند قلو باردار باشید برای بررسی رشد قل‌ها سونوگرافی بیشتری لازم است. اگر پزشک تصور کند خطر زایمان زودرس وجود دارد ممکن است برای کنترل وضعیت سرویکس (طول سرویکس، باز شدن یا کوتاه شدن سرویکس) سونوگرافی تجویز کند. همچنین تست‌های سونوگرافی بخشی از آزمایشات دیگر مثل آمنیوسنتز، CVS، غربالگری اول و تست بیوفیزیکال پروفایل هستند.
نحوه انجام آزمایش‌های سونوگرافی
زمانی که برای انجام سونوگرافی مراجعه می‌کنید ابتدا متخصص سونوگرافی روی شکم شما ژل خاصی را می‌مالد و سپس یک وسیله که با دست قابل هدایت است را روی شکم شما حرکت می‌دهد. تصاویر از درون رحم شما روی صفحه نمایش نشان داده می‌شود. می‌توانید برخی از تصاویر سونوگرافی را دریافت کرده و در آلبوم خاطرات خود نگهداری کنید.
آزمایش‌های غربالگری
آزمایش‌های غربالگری برای بررسی بیماری‌هایی نظیر سندرم داون و سندرم ادوارد تجویز می‌شوند. تمامی زنان باردار فارغ از سنشان باید این آزمایش‌ها را در طول دوران بارداری انجام دهند. در دوران بارداری معمولا 2 سری آزمایش غربالگری به نام‌های آزمایش غربالگری اول (NT) و آزمایش غربالگری دوم (تست آنومالی) توسط پزشک تجویز می‌شود. اما آزمایشات معروف دیگری مثل سل فری، آمنیوسنتز و CVS بسته به نیاز و به تشخیص پزشک ممکن است انجام شود.
بیشتر بدانید:
آزمایش غربالگری اول یا سونوگرافی NT
آزمایشگاه غربالگری خوب تو شهریار کجا هست؟
ب نظر من تهران انجامش بدی بهتره.