مجرای ادراری مکانی مناسب برای تکثیر مهمان‌هایی ناخوانده یعنی باکتری‌ها است. باکتری‌ها در محیطی که توسط رحم تحت فشار قرار گرفته به سرعت تکثیر می‌شوند. این فشردگی به همراه ویژگی شل کنندگی عضلات توسط هورمون‌هایی که در بدن جریان دارند، باعث می‌شود باکتری‌های روده به راحتی روی پوست شما و در مدفوع زندگی کرده و خیلی آسان در بارداری وارد مجاری ادراری شوند.
در بعضی از حالات ممکن است دچار عفونت شوید اما هیچ علامتی مشاهده نکنید. به علت آنکه در این حالت مداوا انجام نمی‌شود عفونت می‌تواند خیلی خطرناک باشد. خوشبختانه، عفونت ادراری به راحتی قابل درمان است.
عفونت مجاری ادراری (UTI) چیست؟
مجاری ادراری که مواد زائد و آب اضافی را از بدن خارج می‌کند از دو کلیه که در آنها ادرار تولید می‌شود، دو میزنای (ureter) که ادرار را از کلیه به مثانه می‌برند، خود مثانه که ادرار را جمع آوری و ذخیره می‌کند و مجرای ادرار ( لوله‌ای که ادرار را به بیرون از بدن هدایت می‌کند)، تشکیل شده است. در بعضی از موارد، باکتری‌های نرمال از راه پوست و سایر نواحی می‌توانند وارد جاهایی شوند که مربوط به آنها نیست؛ مجرای ادراری یکی از آنها است.
عفونت مجرای ادراری بیشتر در مثانه اتفاق می‌افتد و سیستیت حاد (acute cystitis) یا عفونت مثانه نامیده می‌شود. همچنین ممکن است در مجرای ادرار واقع شود که اورتریت (urethritis) نامیده می‌شود. در بعضی موارد حاد، عفونت می‌توانند وارد کلیه شده که پیلونفریت حاد (acute pyelonephritis) یا عفونت کلیه نامیده می‌شود.
علل عفونت مجاری ادراری در بارداری
عوامل زیادی می‌توانند منجر به عفونت مجاری ادراری در بارداری شوند که شامل موارد زیر هستند:
تغییرات بدن
تمامی خانمها در معرض عفونت مجاری ادراری (UTI) قرار دارند. این بیماری در خانمها شایع‌تر از آقایان است زیرا مجرای ادرار خانمها کوتاه‌تر است بنابراین باکتری‌ها راحت‌تر می‌توانند وارد مثانه شوند. اما خانم‌های باردار حتی بیشتر در معرض این عفونت قرار دارند.
تغییرات هورمونی به باکتری‌ها مجال وارد شدن به مجاری ادراری و بروز عفونت را می‌دهد. همچنین رحم که حجم آن بیشتر شده به مثانه فشار وارد کرده و باعث می‌شود که مثانه نتواند ادرار را به خوبی تخلیه نماید. در نتیجه، احتمال UTI برای خانم‌هایی که دوقلو یا چندقلو باردار هستند باز هم بیشتر می‌شود.
باکتری‌های روده
باکتری عامل عفونت مجاری ادراری از جاهای مختلفی ممکن است وارد شوند. یکی از مهاجمان باکتری معروف اشیرشیا کولی (E. coli) است که از روده می‌آید. از آنجا که مجرای ادرار خیلی نزدیک به راست روده قرار دارد آن باکتری‌ها می‌توانند بالای مجرای ادرار بروند. خشک کردن بدن بعد از دستشویی از جلو به سمت عقب (بجای از عقب به جلو) باعث می‌شود، این باکتری‌ها از مجرای ادرار دور شوند.
رابطه جنسی
به طور کلی، رابطه جنسی در بارداری اشکالی ندارد مگر در مواردی خاص که پزشک شما را منع کرده باشد. اما یک نقظه ضعف برای رابطه جنسی در بارداری وجود دارد. رابطه جنسی پتانسیل ایجاد عفونت مجاری ادراری را دارد. زیرا باکتری‌های نزدیک به واژن ممکن است از راه رابطه جنسی به مجرای ادرار منتقل شوند. شاید برای شما خیلی دلچسب و رومانتیک نباشد اما شما باید قبل و بعد از رابطه جنسی در بارداری، ادرار نمایید تا باکتری‌ها دور شوند!
استروپتوکوکوس گروه بی
این نوع باکتری که به طور معمول در مجاری روده جابجا می‌شود می‌تواند باعث عفونت مجاری ادراری گردد. در اواخر دوران بارداری، پزشک شما را از نظر عفونت ادراری معاینه کرده و در صورت لزوم آنتی بیوتیک تجویز می‌کند.
سایر عوامل غیر قابل اجتنابی که ممکن است شما از آنها برخوردار باشید در زیر فهرست شده است. در صورت داشتن هر کدام از موارد زیر به پزشک خود اطلاع دهید تا به دقت شرایط شما را زیر نظر بگیرید.
- سابقه تکرار عفونت مجاری ادراری
- دیابت بارداری
- بیماری کم خونی داسی شکل
- بیماری کلیه
- سابقه جراحی مجاری ادراری
- علائم عفونت ادراری
بدن هر خانم ویژگی‌های خود را دارد بنابراین در صورت حس کردن هر گونه درد در بدن خود باید به پزشک خود اطلاع دهید. به خصوص اگر علائم زیر برای شما وجود دارد اطلاع دادن به پزشک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند:
- احساس سوزش در موقع ادرار کردن
- دستشویی رفتن به دفعات (البته ممکن است دستشویی رفتن زیاد مربوط به تکرر ادرار در بارداری باشد که هیچ خطری ندارد)؛
- فشار زیاد برای ادرار اما میزان خروجی ادرار کم؛
- ادرار غیر شفاف، تیره، خونی یا بد بو؛
- تب پایین؛
- درد یا نارحتی در ناحیه زیر شکم؛
- دردی که در یکی از پهلوها بین بالای شکم و پشت یا در پشت حس می‌شود که ممکن است نشانه عفونت کلیه باشد و باید بلافاصله مداوا شود؛
- چاییدن (زکام)، حالت تهوع و استفراغ، که این هم می‌تواند نشانه عفونت کلیه باشد.
به خاطر داشته باشید حدود 7 درصد خانم‌های بارداری دچار عفونت ادراری‌ای می‌شوند که هیچ نشانه‌ای ندارد. از آنجا که درمان نشدن عفونت ادراری ممکن است منجر به بروز اختلالات دیگری مثل عفونت کلیه، نوزاد با وزن کم و در موارد نادر باعث زایمان زودرس گردد، آزمایش‌های ادرار که پزشک تجویز می‌کند اهمیت زیادی دارد.
تشخیص و درمان عفونت ادراری
روش استاندارد تشخیص عفونت ادراری در بارداری و غیر از آن آزمایش ادرار و کشت ادرار است. اگر به عفونت اداری مبتلا باشید پزشک احتمالا به مدت 7 تا 14 روز برای شما آنتی بیوتیک مجاز بارداری تجویز می‌کند تا به کمک آن بتوانید از دست باکتری‌ها خلاص شوید.
حتی اگر بعد از مصرف چند عدد آنتی بیوتیک احساس بهتری پیدا کردید تا انتها تمام آنتی بیوتیک‌های تجویز شده را مصرف کنید. بهتر است مقدار زیادی آب بنوشید. اگر عفونت ادراری به موقع تشخیص داده شده و به سرعت تحت مداوا قرار گیرد این بیماری به جنین آسیبی نمی‌رساند.
پیشگیری از عفونت ادراری
با وجود مراقب زیاد ممکن است باز هم به عفونت ادراری مبتلا شوید اما با انجام اقدامات زیر احتمال این بیماری کمتر می‌شود:
آب بنوشید
مصرف آب به میزان مناسب باعث می‌شود تعداد دفعات دستشویی رفتن شما افزایش یافته و باکتری‌ها از مجرای ادرار دور شوند.
زیاد دستشویی بروید
شاید مجبور باشید هر 5 دقیقه به دستشویی بروید اما با وجود زحمتی که دارد هرگز ادرار خود را نگه ندارید. سعی کنید تمامی ادرار را از بدن خود خارج کنید. اگر از توالت فرنگی استفاده می‌کنید کمی به جلو خم شوید. قبل از خوابیدن در شب، مثانه خود را خالی کنید.
لباس زیرِ نخی بپوشید
لباس نخی می‌تواند آلت تناسلی را خشک نگه دارد. همانطور که می‌دانید باکتری‌ها در محیط مرطوب به سرعت رشد می‌کنند.
بدن را از جلو به عقب خشک کنید
بعد از دستشویی بدن خود را از جلو به عقب خشک کنید.
از محصولات بهداشتی زنانه استفاده نکنید
دوش واژینال یا پودر باعث بروز ناراحتی بیشتر در ناحیه عفونی می‌شود.
رژیم غذایی مناسب انتخاب کنید
خوراکی‌های مفید بخورید. بعضی از پزشکان توصیه می‌کنند ماست بخورید که در آن کشت فعال وجود دارد یا در زمان مصرف آنتی بیوتیک از محصولات پروبیوتیک استفاده کنید تا تعادل باکتری‌های مفید حفظ شود. حتما قبل از مصرف این محصولات با پزشک خود مشورت نمایید.
بیشتر بدانید:
ثبت ديدگاه