زایمان در آب، به معنای به دنیا آمدن نوزاد در یک وان آب گرم است. بعضی از خانم‌های باردار برای کاهش درد زایمان از وان آب گرم استفاده کرده و برای زایمان از آب خارج می‌شوند. بعضی دیگر تا زایمان، در آب باقی می‌مانند. پزشکانی که از شیوه زایمان در آب طرفداری می‌کنند بر این باور هستند که وقتی جنین 9 ماه را در کیسه آب و در مایع آمنیوتیک گذرانده زایمان در آب برای او مطبوع‌تر و راحت‌تر است.
بسیاری از متخصصان اعتقاد دارند کاهش استرس زایمان به کم شدن مسائل آینده مربوط به جنین کمک می‌کند. فراموش نکنید که زایمان در آب حتما باید زیر نظر متخصصان مربوطه انجام شود. هم اکنون این عمل در ایران در تعدادی از بیمارستان‌های تهران، اصفهان، شیراز و سایر شهرها انجام می‌شود.
مزایای بالقوه زایمان در آب برای مادر
- آب گرم، آرام بخش و تسکین دهنده است؛
- ثابت شده که در مراحل واپسین بارداری، آب به خانم باردار انرژی می‌دهد؛
- شناور شدن در آب، وزن مادر و در نتیجه فشار وارد شده به بدن او را کم می‌کند؛
- شناور شدن باعث انقباضات رحمی و جریان بهتر خون می‌گردد. این امر باعث می‌شود اکسیژن بیشتری به عضلات رحم رسیده، درد مادر کاهش یافته و میزان دریافت اکسیژن جنین نیز افزایش یابد؛
- شناور شدن در آب، احتمال فشار خون که اغلب عامل آن اضطراب است را کاهش می‌دهد؛
- آب ترشح هورمون‌های استرس را کم کرده و اندورفین‌هایی در بدن مادر ترشح می‌شود که به عنوان مسکن درد عمل می‌کنند؛
- آب باعث می‌شود ناحیه بین واژن و مقعد که پرینه نام دارد حالت الاستیک‌تری به خود گرفته و احتمال پارگی پرینه کم شود. در نتیجه نیاز به عمل اپیزیوتومی و بخیه کمتر می‌شود؛
- وقتی که خانم باردار در حال زایمان از نظر بدنی آرام می‌شود، از نظر ذهنی نیز آرامش بیشتری پیدا کرده و توانایی او برای تمرکز بر فرایند زایمان افزایش پیدا می‌کند؛
- از آنجا که زایمان در آب احساس داشتن یک فضای خصوصی را به وجود می‌آورد، اضطراب و ترس را کاهش می‌دهد.
مزایای زایمان در آب برای بچه
- فضایی مشابه کیسه آب جنین به وجود می‌آورد؛
- فشار وارده به بچه در حین تولد در مجرای زایمان را کاهش می‌دهد.
خطرات و عوارض زایمان در آب برای مادر و جنین
با وجود آنکه هنوز مطالعات زیادی در این زمینه انجام نشده است اما برخی از مواردی که تا کنون مشخص شده به شرح زیر است:
- ممکن است با ورود آب به جریان خون مادر، آمبولی اتفاق بیفتد؛
- اگر بچه در مجرای زایمان تحت فشار زیادی باشد یا اگر بند ناف دور او بپیچد ممکن است بخواهد هوا را وارد ریه‌های خود کند اما بجای آن آب را قورت دهد. این مورد به ندرت اتفاق می‌افتد زیرا اغلب تا زمانی که نوزاد در معرض جریان هوا قرار نگرفته به دنبال وارد کردن هوا به ریه‌های خود نیست. نوزاد معمولا تا زمانی که بند ناف بریده نشده تنفس را از طریق بند ناف انجام می‌دهد؛
- ممکن است زمانی که بچه به سطح آب می‌آید بند ناف پاره شود. برای جلوگیری از این موضوع، باید پس از به دنیا آمدن نوزاد، برای قرار دادن او در آغوش مادر نهایت دقت مد نظر قرار گیرد.
چه شرایطی برای زایمان در آب مناسب نیست؟
داشتن تبخال. تبخال به سادگی در آب سرایت می‌کند. اگر چنین است حتما به پزشک خود اطلاع دهید؛
جنین در وضعیت بریچ. هر چند که سابقه تولد سلامت نوزادان با وضعیت بریچ نیز از طریق زایمان در آب وجود دارد اما بهتر است اگر چنین است از سایر شیوه‌های زایمان استفاده کنید.
خونریزی شدید یا عفونت.
بارداری دوقلویی یا چند قلویی.
احتمال زایمان زودرس. اگر احتمال زایمان زودرس وجود دارد زایمان در آب توصیه نمی‌شود. در این گونه موارد زایمان باید جایی انجام شود که به بخش NICU دسترسی دارد.
داشتن مسمومیت خونی، دیابت بارداری و پره‌اکلامپسی.
زایمان در آب در کدامیک از بیمارستان‌ها انجام می‌شود؟
در حال حاضر زایمان در آب در ایران گسترش زیادی یافته است. در بعضی از این بیمارستان‌ها امکان حضور همسر در زمان زایمان وجود دارد. زایمان در آب، در حال حاضر در بیمارستان‌های زیر انجام می‌شود:
تهران: بیمارستان صارم، اکبرآبادی و ولیعصر
شیراز: بیمارستان حافظ و حضرت زینب
اصفهان: بیمارستان شهید بهشتی و امین
مشهد: بیمارستان ام البنین
همدان: بیمارستان فاطمیه
زنجان: بیمارستان امام حسین (ع)
کرج: بیمارستان قائم
اراک: بیمارستان قدس
قزوین: بیمارستان کوثر
بابل: بیمارستان 17 شهریور
کرمانشاه: بیمارستان معتضدی
اهواز: بیمارستان آپادانا
فسا: بیمارستان ولیعصر
آران و بیدگل: بیمارستان شهید رجایی
بیشتر بدانید:
کسی بیمارستان صارم انجام داده؟